Op het einde van de 19de eeuw baatte Theophile Mortier in de Bredastraat in Antwerpen een herberg uit, waar hij dansorgels plaatste van de Parijse orgelfabriek Gavioli. Theophile was een Westvlaming en had dus een goede neus voor zaken. Het duurde niet zo lang of hij richtte een eigen fabriek op voor de bouw van dansorgels en later ook orchestrions. Tot in 1952 werden in de die fabriek honderden kleinere en grotere dansorgels en orchestrions vervaardigd, waarmee Mortier een klinkende naam werd naast Decap, Bursens, Fasano, Verbeeck, …
Veel van de door Mortier gebouwde instrumenten werden later gemoderniseerd of verbouwd; nog later – toen de belangstelling voor dansorgels verdween – werden de orgels gewoon gesloopt of, in het beste geval, verkocht naar het buitenland waar een verzamelaar zich erover ontfermde.
In het verleden werden al pogingen ondernomen om de geschiedenis van de firma Mortier en haar instrumenten te boek te stellen maar zonder succes. In 2018 nam Ruud Brienen, van de Nederlandse Kring van Draaiorgelvrienden (KDV), het initiatief om eindelijk eens werk te maken van het boek, mede om de 65ste verjaardag van de KDV in de verf te zetten. De tijd dringt immers: kenners worden er niet jonger op, en daarmee dreigen veel gegevens verloren te gaan. Bovendien zijn via het internet de voorbije jaren veel nieuwe gegevens beschikbaar gekomen.
Onder leiding van Tom Meijer heeft een team (bestaande uit Jack Jacobs, Jan Kees de Ruijter, Björn Isebaert en Maarten Van der Vlugt) het voorbije jaar hard gewerkt om het langverwachte boek over de firma Mortier samen te stellen. Het boek bevat parallel met de Nederlandse tekst ook een Engelse vertaling, wat ongetwijfeld zal bijdragen tot de internationale verspreiding van de informatie in het werk. De vertalingen werden verzorgd werd door Andrew Pilmer, Russell Wattam, Tom Meijer en Björn Isebaert.
In het boek komen o.a. de volgende zaken aan bod:
- de familiekroniek van Mortier
- de geschiedenis van het bedrijf Mortier
- een bespreking van de fabriek zelf en het personeel
- muziek en noteurs
- een algemeen overzicht van de dansorgels uit de verschillende periodes (tot 1914; 1918-1929; 1930-1944; 1945-1952)
- orgelbeschrijvingen van de meeste bekende dansorgels
- de orchestrions
- orgelverhuurder Gustaaf Schollaert te Gent
- René Van Den Bosch
- bijlagen met o.a. een lijst van serienummers van orgels en orchestrions en foto's van originele ontwerptekeningen van fronten.
Het boek telt 440 pagina's en bevat ca. 900 foto's, waarvan vele nooit eerder werden gepubliceerd. Achteraan het boek is ook een kleurenkatern voorzien.
Hieronder kan u enkele voorbeeldpagina's uit het boek bekijken:
Bestel nu uw exemplaar!
Roger Duerinck
"De Mortier Story" wordt opgedragen aan Roger Duerinck (1922–1998). Roger was zijn hele leven actief in het verzamelen van gegevens over dansorgels. Deze gegevens noteerde hij zorgvuldig op fiches. Ook had hij een uitgebreide fotoverzameling.
Zonder zijn werk zou het boek er nooit gekomen zijn, vandaar dat het gepast is om het boek aan hem op te dragen.
Foto: archief Gilbert Duerinck
De bedoeling van deze website
De bedoeling van deze website is uiteraard niet om de gehele inhoud van het boek weer te geven. In de toekomst zullen we op deze website wel foto's van Mortierorgels plaatsen die niet in het boek werden gepubliceerd, alsook correcties op en bijkomende gegevens bij de informatie in het boek.
Heeft u thuis nog oude foto's van Mortierorgels liggen? Stuur ze dan gerust door naar